top of page

Göçten İlham Alan Bi'Dünya Kıvılcım

Writer's picture: editoreditor

Gözde Kara Günaydın, eğitim ve sosyal etki alanında önemli çalışmalara imza atmış bir sivil toplum lideri. Günaydın, Almanya’da kurduğu Bi’ Dünya Kıvılcım Derneği ile yüksek öğrenimli Türk göçmenleri bir araya getirerek bu kitlenin bilgi ve birikimlerini Türkiye için anlamlı projelere dönüştürmeyi amaçlıyor.

Gözde Kara Günaydın
Gözde Kara Günaydın

Almanya’da yaşayan ve Mercedes Benz şirketinde finans – IT alanında çalışan Gözde Kara Günaydın, göç ve diaspora çalışmalarıyla dikkat çekerken yurtdışında yaşayan Türklerin bilgi birikimini ve yetkinliklerini Türkiye’ye fayda sağlamak için nasıl kullanabileceği konusunda vizyoner projeler yürütüyor.

Pek çok yüksek öğrenimli gönüllü Türk profesyonelle birlikte kurduğu Bi’ Dünya Kıvılcım Derneği, adını Mustafa Kemal Atatürk’ün, Cumhuriyet’in ilk yıllarında yurtdışına gönderdiği gençlere hitaben söylediği "Sizi birer kıvılcım olarak gönderiyoruz; gür alevler halinde geri dönmelisiniz" sözlerinden alıyor.


Günaydın, Ekim 2024’te yapılan ve Turkish Global Society’nin medya partneri olduğu "Kıvılcım Zirvesi" gibi etkinliklerle, dünyanın dört bir yanındaki Türk profesyonelleri bir araya getirerek, sürdürülebilir kalkınma, teknoloji ve eğitim gibi kritik alanlarda çözümler geliştirilmesine katkı sağladıklarını söylüyor ve derneğin misyonunun, Atatürk’ün modern, ilerici ve bilim temelli bir toplum yaratma vizyonunu günümüz dünyasında somut projelerle devam ettirmek olduğunu anlatıyor.


10 yıl önce Almanya’ya geldiğinizde neler yaşadınız? İlk deneyimlerinizden bahseder misiniz?

Her şey benim için yeniydi. İlk başta yalnızdım, eşim daha sonra yanıma geldi. Bu süreçte sosyal ağ eksikliği beni biraz zorladı. Almanya’da komşuluk ilişkileri bizim alıştığımızdan çok farklı, oldukça sınırlıydı. Türkiye’den gelen arkadaşlarımın önerisiyle küçük bir iletişim ağı oluşturmaya başladım. İlk başta İTÜ ve ODTÜ mezunlarından oluşan bir grup kurdum. Bu ağ sayesinde hem yalnızlığımı hafiflettim hem de daha büyük bir platform oluşturma fikrine yöneldim. Sonrasında sadece üniversite bazlı değil, Türkiye’den göç edenlerin genel beklentilerine odaklanan bir yapı kurma yolculuğuna başladım.


Sivil topluma çok inanan biriyim


Peki, uyum süreciniz nasıl geçti? Almanca öğrenmek ve Alman kültürüne alışmak sizin için nasıldı?

Almanca öğrenmek başlı başına bir zorluktu. İlk başta dil kurslarına yoğun şekilde katıldım, o dönemde iş yerlerim de bu konuda beni destekledi. Dil öğrenme sürecinde cesaret kırıcı noktalar oldu ama en önemlisi, Almanca konuşma korkumu yenmekti. Bugün hâlâ Almancam mükemmel değil ama bu beni rahatsız etmiyor. Dilin ötesinde, kültürel uyum süreci de önemliydi. Sivil toplum kuruluşlarına katılarak bu süreci hızlandırdım. Sivil topluma çok inanan biriyim. Şu anda çok fazla derneğin üyesiyim, o zaman da öyleydi. Örneğin Türk-Alman Forumu gibi çok köklü bir kurumun etkinliklerine katıldım. Bu tür aktiviteler, beni Alman hem de Almanya’daki diğer kültürlerle daha fazla etkileşim kurmaya teşvik etti.


Almanya’daki Türk toplumu ile ilgili gözlemleriniz neler?


Almanya’daki Türk toplumu oldukça çeşitlilik gösteriyor. İşçi göçüyle gelen ailelerin çocukları, buradaki Türk-Alman kültürünü ilginç bir şekilde harmanlamış durumda. Örneğin, burada halk oyunları kurslarına katıldım ve bu bana Türkiye’de hiç denemediğim bir alanda kendimi ifade etme fırsatı verdi. Bunun yanında, Türkiye’den gelen insanların birbirleriyle dayanışma içinde olduğunu gözlemledim. Ancak bazı konularda kültürel farklar ve iletişim eksiklikleri olabiliyor. Türkiye’de yaşamış olanlarla burada doğup büyüyenlerin perspektifleri farklı, bu da zaman zaman anlaşılmayı zorlaştırıyor.


Görünür olmak çok önemli


Göçmenlikle ilgili çalışmalara başlamanız nasıl oldu?

İlk başta dahil olduğum ve bazılarının oluşmasına katkı sağladığım üniversite mezun gruplarının değer katan iletişim ve etkileşim için ne kadar önemli olduğunu fark ettim. Bu süreçte konuya ilgi duyan diğer arkadaşlarımla birlikte insanların neden göç ettiklerini anlamak için bir anket de düzenledik. Amatör bir şekilde başlayan bu anket sadece 150 kişiye ulaştı fakat biz çıktılardan çok şey öğrendik. İnsanların göç etme nedenleri, hedefleri ve kaygıları birbirinden oldukça farklıydı. Karşımızda çok karışık bir havuz olduğunu görmek bizim için aydınlatıcı oldu. Herkes bizim gibi üniversitesinden çıkıp kariyer için gelmiş değildi. Bu farkındalık, bizi daha büyük bir yapıya yönlendirdi. O dönem üyesi olduğum Türk Mimar ve Mühendisler Birliği Frankfurt’a (TMMB e.V) ‘Kitle büyüyor. Her geçen yıl sayımız artıyor. Sizin çatınız altında bir çalışma grubu kuralım. Daha görünür olalım’ teklifiyle gittim. Sağ olsunlar kabul ettiler ve Yüksek Öğrenimli Türk Göçmenler adlı bir çalışma grubu kurduk. Bu kez yaklaşık 500 kişinin katıldığı bir anket yaptık. Bu çalışmalardan elde ettiğimiz en önemli bulgu, insanların çoğunun Türkiye ile bağlarını koparmak istemediği ancak kısa vadede dönmeyi de düşünmediğiydi. Bu bulgu, dernekleşme sürecimizin temelini oluşturdu.


Dernek sürecine kadar başka neler yaptınız?


Bir kere sonradan gelen binlerce yüksek öğrenimli göçmen olduğunu çok net gördük. Dedik ki uzmanlaşalım ve uzmanlık odağında etkinlikler düzenleyelim. Bu insanları görünür kılalım. Bu kapsamda üç büyük etkinliğimiz oldu. 60 kadar uzmanı bu anlamda görünür kıldık. Bu kavramı özellikle kullanıyorum çünkü başka mecralarca bu görünürlük bu uzmanlara sağlanmıyordu. Bu sayede uzmanlarımıza hem kendilerini ve profesyonel oldukları alanı tanıtma imkanı yarattık hem de bu alana ilgi duyan ya da hali hazırda bu alanda çalışmakta olan kişilerin kendilerine ulaşmalarına aracı olduk. Örneğin robotik sezonunda tarım konulu bir panelimiz vardı. O etkinliğe Türkiye’den Türk Traktör gibi çok sayıda ilgili katılım göstermişti. Bunlar çok güzel etkileşimler. O kişilerin bağlanmaları ve birbiriyle iletişim kurmaları açısından bunları yapmak çok değerliydi.


Kolay ikna olan bir kitlemiz yok


Bi’ Dünya Kıvılcım fikri tam bu noktada ortaya çıktı galiba.

Aslında dünyanın farklı yerlerinden projelerimizde yer almak isteyen gönüllülerin sayısı arttıkça Almanya özelinde faaliyet gösteren TMMB e.V çatısından ayrılıp yeni bir oluşumun yolunu arıyorduk. O süreç bizi 2023 yılı sonunda Bi’ Dünya Kıvılcım Derneği’nin kuruluşuna kadar getirdi. Amacımız, yurtdışındaki yüksek öğrenimli Türk profesyonellerin birbiriyle ve Türkiye ile bağlarını sürdürebileceği bir platform oluşturmak. Bu bağlamda, Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki "kıvılcım" vizyonunu esas alıyoruz: İnsan gücünü yurtdışında geliştirip ülkeye geri kazandırmak. Bu vizyonla hem bireysel hem toplumsal bir değer yaratmayı hedefliyoruz. En temel misyonumuz, yurtdışında yaşayan Türk profesyonellerin bilgi ve deneyimlerini Türkiye ile paylaşmasını sağlamak, aynı zamanda bu profesyonellerin hem birbirleriyle hem de Türkiye ile bağlantıda kalmasına yardımcı olmak. Ayrıca Türkiye’nin yetiştirdiği yeteneklerin global çapta bir değer yaratması ve bu değerin Türkiye’ye geri dönmesi bizim temel hedefimiz.


Aslında Avrupa’da sayısız Türk derneği var. Net bir dernek enflasyonundan bahsedebiliriz. Bu sizin cesaretinizi kırmadı mı?

Dernek enflasyonu var ama bütüncül bakabilen ya da genel bir amaca hizmet eden dernek sayısı az. Biz derneğimizi 6-7 yıl önce kurmak isteseydik, belki de biraz daha küçük butik dediğiniz gibi daha farklı bir konsept olacaktı. 6-7 sene bunu başka bir derneğin altında tecrübe etmek çok öğretici oldu. Bir kere kitleyi tanımlamak -ki kitlenin rakamları çok büyük- o tanımlanan kitleye özel neler yapabiliriz’i kurgulamak işte epey zaman aldı. İlk yola çıktığımız andaki hayalimiz, heyecanımız benzer ama şu an daha ayakları yere basan belli faaliyet alanlarına odaklanmış ya da odaklanmak isteyen bir yapıya dönüştük. Bir de hedeflediğimiz kitle çok zor bir kitle. Yüksek öğrenimli, kendi hırsları, kendi kariyer hedefleri bambaşka tecrübeleri, yolculuk hikayeleri olan insanlar. Bu insanlarla iletişim kurmak, aynı yerde buluşmak, onları bir şeye ikna etmek, onları o hayalde buluşturmak kolay değil. Bunu başarabildiğimiz için mutluyum.


Beyin göçünü güce çevirmek mümkün


Dernek hangi alanlarda faaliyet gösteriyor?

Üç ana alanda faaliyet gösteriyoruz. Birincisi tarih çalışmaları. Cumhuriyet döneminde yurt dışına gönderilen gençlerin hikayelerini araştırıyoruz. "Cumhuriyetin Aydınlanma Öncüleri" projesiyle, dönemin kıvılcımlarının hikayelerini derledik. Bu hikayeler, İstanbul Planlama Ajansı (İPA) desteğiyle kitaplaştırıldı. ‘Genç Cumhuriyetimizin Kıvılcımları’ adlı kitabımızın lansmanı 5 Aralık’ta İPA Florya tesislerinde yapılacak. İkincisi sosyal etki projeleri: Türkiye’de eğitimde fırsat eşitliğini desteklemek için fonlar oluşturuyoruz. Bu fonlarla öğrencilere burs ve mentorluk sağlıyoruz. Hedefimiz, yurtdışındaki profesyonellerin bilgi ve kaynaklarını Türkiye’de ihtiyaç sahiplerine ulaştırmak. Üçüncüsü de beyin göçünü güce çevirme. Uzmanlık odaklı sezonlar düzenliyoruz. Örneğin, "Yeşil Endüstri Sezonu’ başlıklı etkinlik serimiz yeni sonlandı. 30 kadar uzmanı online etkinliklerde ilgilileriyle buluşturduk. Gelecekte yapay zeka ve finans teknolojileri üzerine de çalışmalar planlıyoruz.


Derneğe nasıl katılım sağlanabilir?

Derneğimize gönüllü olarak katılmak mümkün. İnternet sitemizdeki "Bize Katılın" formunu doldurarak havuzumuza dahil olabilirsiniz. Formda hangi alanlarda katkı sunmak istediğinizi belirtebilirsiniz. Ayrıca etkinlik bazlı sponsorluklarla da destek sağlanabiliyor. Almanya’da vergi muafiyeti statüsüne sahibiz, bu da bağışçıların vergiden muaf tutulmasını sağlıyor.



36 ülkeden katılım oldu

Ekim ayında yapılan ve büyük ilgi gören Kıvılcım Zirvesi etkinliğinizden de söz eder misiniz?

Kıvılcım Zirvesi, 24-25 Ekim tarihlerinde dijital ortamda 36 ülkeden 1232 kişinin katılımı ile gerçekleşti ve derneğimizin en önemli etkinliklerinden birisi oldu. İBB, IPA ve İTÜ Arı Teknokent ana paydaşlığında düzenlediğimiz bu zirvede İstanbul’a odaklanan 9 tematik alan belirlendi ve 15 ülkeden alanında uzman 60 kişi bilgi, tecrübe önerilerini paylaştı. Kıvılcım Zirvesi’nin değerlendirme toplantısı 5 Aralık’ta IPA ev sahipliğinde gerçekleşti. Aynı zamanda zirvenin sonuç raporu da bu süreçte yayınlandı.


Detaylar için: www.kivilcimzirvesi.com



Recent Posts

See All
bottom of page