Lüksemburg sağlık sistemi Avrupa’nın en iyilerinden biri olarak bilinir. Ülke genelinde temel sağlık sigortasına sahip olan tüm vatandaşlar, devlet tarafından finanse edilen yüksek bir sağlık hizmeti standardına sahiptirler. Ayrıca hastalar muayene olmak istediği pratisyen hekimi, uzman doktoru ya da gitmek istediği hastaneyi kendileri seçebilirler.
Lüksemburg’da çalışma hayatına katılan vatandaşlar, ülkenin sosyal güvenlik sistemine ödeme yapmak suretiyle sağlık sigortası primlerini yatırırlar. Ödenen bu primler, hem pratisyen hekim hem de uzman doktorlar tarafından yapılan muayene hizmetlerinin çoğunun yanı sıra laboratuvar testlerini, ilaç reçetelerini ve hatta hastane yatışlarını kapsar.
Lüksemburg’da sağlık hizmetlerinden kimler faydalanabilir?
Lüksemburg’un sağlık hizmetleri; sağlık sistemi politikası, düzenlemesi ve takibinden sorumlu olan Sağlık Bakanlığı tarafından yapılır ve ilgili düzenlemelere göre tüm vatandaşların ülkedeki sağlık sistemine erişimi mevcuttur. Serbest meslek sahipleri ile istihdam edilen işçilerin sağlık olanaklarına erişimi için sigorta primi ödemeleri zorunludur. Ancak işçilerin sağlık primleri, işverenleri tarafından otomatik olarak ödenir. İşçilerin aile üyeleri de çalışan tarafından ilgili sağlık sistemine dahil edilirler. Buna çocuklar da dahildir. 27 yaşına kadar tüm öğrenciler de ebeveynleri üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler.
Bunlara karşın geliri düşük olduğu için sağlık sigortası primlerini ödeyemeyen çalışanlar, devletin sağladığı temel tıbbî tedavi hizmetlerinden destek almaya devam ederler. Ancak gelir düşüklüğünü ispat edebilmeleri için yerel sosyal yardım bürolarına başvurmaları gerekir.
Sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı diğer Avrupa Birliği ülkelerinden ve İsviçre’den gelen ziyaretçiler için de geçerlidir. Avrupa Sağlık Sigortası Kartı’na (EHIC) sahip olan kişiler Lüksemburg’da da sağlık olanaklarından faydalanabilirler. Buna karşın ilgili karta sahip olmayanlar ile Avrupa Birliği ülkeleri dışından gelenler, ülke içerisinde sağlık hizmetinden yararlanmak isterlerse özel sigortalar temelinde hizmet satın almak zorundadırlar.
Lüksemburg’da sağlık sigortası ve genel maliyetler
Lüksemburg’da sağlık sigortası primleri ödenmeye başlandığında, vatandaşlar Sosyal Güvenlik Kartı’na sahip olurlar. Tüm sağlık hizmetlerinden faydalanırken bu kartın ibraz edilmesi gerekir. Ayrıca nüfusun yüzde 99’unun sağlık giderleri devlet sağlık sistemi tarafından karşılanır. Bununla birlikte vatandaşların yüzde 75’inin özel sağlık sigortası bulunur. Özel sağlık sigortası çoğunlukla genel sağlık sigortası kapsamında olmayan hizmetlerin satın alınabilmesi için kullanılır.
Lüksemburg’da sağlık giderlerinin büyük bir kısmı Ulusal Sağlık Fonu’na aktarılan sosyal güvenlik ödemeleri ile gerçekleşir. Aktarılan bu fonlar, toplam kamu sağlığı harcamasının yaklaşık yüzde 84’ünü oluşturur. Geri kalan masrafı hasta kendisi karşılar.
Lüksemburg’da yer alan bütün hastaneler devlete aittir ve hepsi halkın hizmetine açıktır. Yani özel hastane kavramı bu ülke için geçerli değildir. Sadece özel tedavi hizmeti veren bazı tıp uzmanlarının şahsî muayenehanesi mevcuttur. Devletin sunduğu sağlık hizmetlerinin kalitesi oldukça yüksek olduğu için halkın çoğunluğu devlet hastanesi dışında başka tedavi olanağı arayışına girmez. Bununla birlikte Lüksemburg’da yaşayan gurbetçilerin halk sağlığı hizmetleri içine dahil olmayan herhangi bir sağlık hizmetinden faydalanmaları ya da tedavi programına katılmaları ancak özel sağlık sigortası ile mümkün olabilir.
Lüksemburg’a yeni taşınanların sağlık olanakları
Lüksemburg’da yaşayan bir gurbetçiyseniz ve sağlık hizmetlerinden faydalanmak istiyorsanız öncelikle Ortak Sosyal Güvenlik Merkezi’ne (Centre Commun de la Securite Sociale-CCSS) kayıt yaptırmanız gerekir. Eğer ülkede çalışıyorsanız genellikle işvereniniz bu kaydı sizin yerinize yapacaktır. Ancak serbest meslek ile uğraşıyorsanız ilgili kaydı kendiniz yaptırmalısınız. CCSS’ye başvurma aşamasında güvenlik kartınızı almak için geçerli bir pasaport, ikamet belgesi, Lüksemburg’da çalıştığınıza dair belge ile adresinize gelen Lüksemburgca bir fatura vermeniz zorunludur.
Ortak Sosyal Güvenlik Merkezi’ne kayıt yaptırdıktan sonra, üzerinde size özel sosyal güvenlik numaranızın yer aldığı sağlık kartına sahip olabilirsiniz. Devlet sağlık hizmetlerinden faydalanmak için sağlık kartınızı hizmet sağlayıcılara ibraz etmeniz gerekir.
Lüksemburg’da uzman doktorlar
Lüksemburg’da yaşayan herkesin kendi doktorunu ve hastanesini kendi seçme şansı vardır. Ancak muayene olmak istediğiniz doktorun, devletin genel sağlık hizmetleri veren doktorlar listesinde bulunduğunu da kontrol etmeniz gerekir. Böylece ek ücretlerden kaçınabilirsiniz.
Pratisyen hekimlerin birçoğunun ülke genelinde diğer doktorlardan farklı çalışma saatleri bulunur. Bu doktorlar çoğunlukla çarşamba günü öğleden sonra çalışmazlar. Diğer uzman doktorlardan hizmet alabilmeniz için randevu sisteminden gün ve tarih belirterek randevu almanız gerekir. Ancak uzman doktorun ameliyat gibi bir nedenden dolayı bekletme ihtimali varsa “take-a-number” denilen sistem ile hastaları sıraya koyma hakkı vardır. Böylece doktor çağırdığında hasta muayene olmaya gidebilir. Öte yandan evinden çıkamayan hastalar ve yaşlılar için günün belirli saatlerinde uzman doktorların ev ziyareti yapma hizmeti de bulunur.
Lüksemburg’daki Hastaneler
Lüksemburg’daki hastaneleri mavi arka plân üzerine beyaz renkte yazılmış H harfinin olduğu tabelalar ile tanıyabilirsiniz. Zaten ülkede özel hastane yoktur ve tüm hastaneler devlet tarafından işletilir. Özel doktora muayene olduysanız ve durumunuz acil değilse hastane hizmetlerinden yararlanabilmek için doktorunuzun sevk vermesi gerekir. Hastaneye yatış işleminiz yapılacaksa yanınıza şahsi kıyafetlerinizi, bornoz, terlik, kişisel banyo ürünleri ve havlularınızı almalı; ayrıca hastaneden yapacağınız telefon görüşmeleri, içeceğiniz şişe su ve diğer hizmetler de ücretli olacağından yanınızda bir miktar para bulundurmalısınız.
Lüksemburg’daki en önemli hastaneler şunlardır:
Centre Hospitalier de Luxembourg
Centre Hospitalier Emile Mayrisch
Clinique Privee Dr E Bohler
Clinique Sainte Marie
Centre Hospitalier du Nord
Centre Hospitalier du Kirchberg
Bunların dışında bazı spesifik hastalıklar ile ilgilenen diğer hastaneler ise şunlardır:
Institut National de Chirurgie Cardiaque et de Cardiologie Interventionnelle
Centre Hospitalier Neuro Psychiatrique
Centre Francois Baclesse Centre Nationale de Radiotherapie
Centre Hospitalier de Luxembourg Maternite
Lüksemburg’daki sağlık merkezleri
Lüksemburg’daki hastanelere ilave olarak hafta sonları, akşam mesai saati dışı ve resmî tatil günlerinde acil olmayan sağlık ihtiyaçları için sağlık merkezleri (Maisons medicales) hizmet verir. Normal şartlarda hafta içi akşam 20.00 ve sabah 07.00 arasında hizmet veren bu merkezler, hafta sonları sabah 08.00 ile akşam 19.00 saatleri arasında açıktır. Ancak bu merkezler sadece kendini iyi hissetmeyen ve hastanenin açılmasını bekleyemeyecek olan hastaları tedavi eder. Bunun dışındaki acil durumlar için hastaneye başvurulması gerekir.
Lüksemburg genelinde 3 adet sağlık merkezi mevcuttur. Bu merkezler ve adresleri şöyledir:
Ettelbruck (110 Lucien Avenue Salentiny, L-9080)
Esch / Alzette (70 Rue, Emile Mayrisch, L-4240)
Luxembourg City (59 Rue Michel Welter, L-2730)
Lüksemburg’da Acil Durumlar
Lüksemburg genelinde acil sağlık hizmetleri telefon numarası 112’dir. Ülke genelinde acil hizmetler daha büyük hastanelerde sağlanır ve bunlara “Cas d’urgence” ve “Spoedgeval” isimleri verilir. Acil tedavi hizmetleri, sağlık sigortası olsun olmasın herkes için ücretsizdir. Ancak durumu yeterince acil olmayanlardan tedavi ücreti alınır.
Lüksemburg’daki tüm hastanelerin acil servisleri daimi çalışmaz. Acil servisin o gün için hangi hastane programında olduğunu eczaneler, doktor ofisleri, yerel gazeteler ve hastane danışma masalarından öğrenebilirsiniz. Eğer acil bir tedaviye ihtiyaç duyacak kadar kötüyseniz ve İngilizce bilmiyorsanız doktorlar mutlaka düzenli kullandığınız ilaçları, dozlarını ve geçirdiğiniz operasyonları bilmek isteyeceğinden bunları önceden bir kâğıda Fransızca olarak yazdırarak yanınızda taşımanız hem zaman kazandırabilir hem de hayatınızın kurtulmasını sağlayabilir.